Grażyna Legutko
Urodziła się 16 czerwca 1962 roku w Białymstoku. Polska literaturoznawczyni, profesor nauk humanistycznych, pracownik Instytutu Literaturoznawstwa i Językoznawstwa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Jest absolwentką polonistyki warszawskiej. Pracę magisterską poświęciła analizie ewolucji narracji w prozie Wacława Berenta, dysertację doktorską – interpretacji działalności krytycznoliterackiej i przekładowej Zenona Przesmyckiego (Miriama). Promotorem obu rozpraw (obronionych na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego) był prof. dr hab. Andrzej Makowiecki. Rozszerzoną wersję doktoratu wydała jako książkę Zenon Przesmycki (Miriam) propagator literatury europejskiej (2000). W 2011 roku opublikowała rozprawę o życiu i twórczości Gustawa Daniłowskiego, zatytułowaną Niespokojny płomień, która stała się podstawą habilitacji (stopień dr. hab. nadała Rada Wydziału Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego). Monografię o autorze Jaskółki poprzedziły dwie książki: Sacrum w oczach rewolucjonisty. O „Marii Magdalenie” Gustawa Daniłowskiego (2005) oraz Bojownicy polskiej sprawy. Wacław Sieroszewski i Gustaw Daniłowski wobec myśli i czynu Józefa Piłsudskiego (2007, napisana wspólnie z Idą Sadowską).
Pracuje w Instytucie Literaturoznawstwa i Językoznawstwa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Zajmuje się historią literatury Młodej Polski i pozytywizmu, krytyką literacką przełomu XIX i XX wieku oraz biografistyką literacką i pracami edytorskimi. Jej zainteresowania badawcze skupiają się w kręgu szeroko pojętych narracji modernistycznych, obejmują kwestie dotyczące europeizacji kultury młodopolskiej, problematyki sacrum (motywy biblijne) i profanum (wątki erotyczne) w literaturze polskiej przełomu XIX i XX wieku, a także zagadnienia rewolucyjno-niepodległościowe w publicystyce polskiej z lat 1898–1926. Zajmują ją również modernistyczne mity i mityzacje, wyznaczniki literatury popularnej, związki polityki historycznej z literaturą oraz małe prozy pozytywistyczne. Opracowała i ogłosiła drukiem wiele dokumentów źródłowych, m.in. listy Zenona Przesmyckiego (Miriama) do: Edwarda Jelínka, Jerzego Żuławskiego, Zygmunta Lubicz-Zaleskiego; wzajemną korespondencję Miriama i Zygmunta Sarneckiego; listy Gustawa Daniłowskiego do Stefana Żeromskiego i paryskie teatralia Stanisława Wyspiańskiego.
Wyrazem jej zainteresowań badawczych są opublikowane w ostatnim czasie cztery monografie: Od metafizyki do egzystencji. Wokół tematów i postaci literatury polskiej przełomu XIX i XX wieku (Kielce 2014), edycja krytyczna dwóch dramatów Stefana Żeromskiego – Sułkowskiego i „Ponad śnieg bielszym się stanę” – przygotowana w ramach Pism zebranych Żeromskiego (t. 21), pod red. Zbigniewa Golińskiego (IBL, Warszawa 2016); W kręgu młodopolskiej epistolografii. Z korespondencji Zenona Przesmyckiego, Zygmunta Sarneckiego, Jerzego Żuławskiego, Gustawa Daniłowskiego, Wacława Sieroszewskiego oraz Zofii Trzeszczkowskiej i Marii Sieroszewskiej (Kielce 2017); „Wyrosłam na Rosjankę…” Historia Marii – jakuckiej córki Wacława Sieroszewskiego – w świetle jej listów do ojca i innych dokumentów (Wrocław 2019).
Członkiem Kieleckiego Towarzystwa Naukowego została 16 czerwca 2010 roku i przez kilka kadencji pełniła funkcję członka Zarządu.
Wybrane publikacje:
- Zenon Przesmycki (Miriam) – propagator literatury europejskiej, Wydawnictwo WSP w Kielcach, Kielce 2000, ss. 335.
- Sacrum w oczach rewolucjonisty. O „Marii Magdalenie” Gustawa Daniłowskiego, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2005, ss. 364.
- Bojownicy polskiej sprawy. Wacław Sieroszewski i Gustaw Daniłowski wobec myśli i czynu Józefa Piłsudskiego (Wybór materiałów z lat 1898–1943), Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2007, ss. 300 (monografia napisana z Idą Sadowską).
- Niespokojny płomień. Życie i twórczość Gustawa Daniłowskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, Kielce 2011, ss. 509.
- Od metafizyki do egzystencji. Wokół tematów i postaci literatury polskiej przełomu XIX i XX wieku, Wydawnictwo UJK w Kielcach, Kielce 2014, ss. 423.
- Stefan Żeromski, Pisma zebrane, pod red. Zbigniewa Golińskiego, t. 21, red. nauk. tomu Zdzisław Jerzy Adamczyk, Sułkowski. „Ponad śnieg bielszym się stanę”, oprac. Grażyna Legutko, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN i UJK w Kielcach, Warszawa 2016, ss. 422.
- W kręgu młodopolskiej epistolografii. Z korespondencji Zenona Przesmyckiego, Zygmunta Sarneckiego, Jerzego Żuławskiego, Gustawa Daniłowskiego, Wacława Sieroszewskiego oraz Zofii Trzeszczkowskiej i Marii Sieroszewskiej, Wydawnictwo UJK w Kielcach, Kielce 2017, ss. 283.
- „Wyrosłam na Rosjankę…”. Historia Marii – jakuckiej córki Wacława Sieroszewskiego – w świetle jej listów do ojca i innych dokumentów, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 2019, ss. 261.
- Syberyjskie sacrum i profanum, Wydawnictwo KUL, Lublin 2018, ss. 272 (monografia współredagowana z Małgorzatą Król).
- Jak (nie) należy wydawać… Przypadek „Pamiętnika” Wacława Sieroszewskiego, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie” 2019, vol. 16, nr 2, s. 27–35.
Źródło: ORCID
- Prowadząca rozmowę: dr hab. Barbara Gierszewska, prof. UJK
- Miejsce: biuro Kieleckiego Towarzystwa Naukowego
- Realizacja: Robert Kaleta, Artur Kornacki
- Montaż: Robert Kaleta
Nagranie wykonano dzięki wsparciu finansowemu
Urzędu Miasta Kielce
